ความสัมพันธ์ระหว่างดัชนีการพยากรณ์โรคมะเร็งเต้านมของน็อตติ้งแฮมกับการแสดงออกทางอิมมูโนฮีสโตเคมี [The correlation between
Nottingham prognostic index (NPI) and immunohistochemical expression]
ศุภกร ปิยะอิศรากุล
กองพยาธิกรรม โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช เลขที่ 171 ถนนพหลโยธิน แขวงคลองถนน เขตสายไหม
จังหวัดกรุงเทพมหานคร รหัสไปรษณีย์ 10220 โทรศัพท์: +66 (0) 81 932 8188 โทรสาร: +66 (0) 2 534 7258
Email: harajuku_wow@hotmail.com
มะเร็งเต้านมในแต่ละชนิดทางโมเลกุล (Molecular subtypes) จะมีค่าดัชนีการพยากรณ์โรคมะเร็งเต้านมของน็อตติ้งแฮม [Nottingham prognostic index (NPI)] ที่แตกต่างกัน(1) โดยเฉพาะมะเร็งเต้านมชนิด HER2-positive และ Triple-negative จะมีค่า NPI ที่สูงกว่ามะเร็งเต้านมชนิด Luminal(2) ทั้งนี้จากรายงานผลการศึกษาของ Kurshumliu และคณะในปี พ.ศ. 2557 (ค.ศ. 2014) โดยใช้เนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมชนิดคาร์ซิโนมา (Breast carcinoma) จากผู้ป่วยสตรีจำนวน 120 รายพบว่า ระดับค่า NPI ยังมีความสัมพันธ์กับผลการแสดงออกทางอิมมูโนฮีสโตเคมี [Immunohistochemistry (IHC)] ของโปรตีน ER, PR, HER2, Ki67 [Proliferative index (PI)], p53 และ Bcl-2 ในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมอีกด้วย โดยเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมที่มีการแสดงออกของโปรตีน ER, PR, Bcl-2 และ Ki67 < 14% (ค่า PI ต่ำ) มักจะมีค่า NPI ในระดับที่ไม่เกิน 5.40 ส่วนเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมที่มีการแสดงออกของโปรตีน Ki67 ≥ 14% (ค่า PI สูง) มักจะมีระดับค่า NPI มากกว่า 5.40 นอกจากนั้นแล้วเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมที่มีการแสดงออกของโปรตีน HER2 เป็นผลบวกจะมีค่า NPI ที่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเปรียบเทียบกับเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมที่ไม่มีการแสดงออกของโปรตีน HER2 กล่าวคือ ร้อยละ 11.67 ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมปฐมภูมิชนิดรุกราน (Primary invasive breast cancer) ที่มีค่า NPI มากกว่า 5.40 จะมีการแสดงออกทาง IHC ของโปรตีน HER2 ในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมเป็นผลบวก อย่างไรก็ตามการศึกษานี้พบว่าไม่ปรากฏความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างค่า NPI กับการแสดงออกของโปรตีน p53 ในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านม(3) สำหรับมะเร็งเต้านมชนิด Triple-negative นั้นถึงแม้ว่าจะไม่ปรากฏการแสดงออกทาง IHC ของโปรตีน ER, PR และ HER2 แต่ระดับค่า NPI ก็ยังสามารถนำมาใช้เพื่อการพยากรณ์โรคในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมกลุ่มนี้ได้เป็นอย่างดี(4)
แม้กระนั้นก็ตามในปี พ.ศ. 2554 (ค.ศ. 2011) Mudduwa ได้ทำการศึกษาโดยใช้เนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมของผู้ป่วยจำนวน 67 รายแล้วพบว่า ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มีระดับค่า NPI มากกว่า 3.40 จะมีโอกาสปรากฏการแสดงออกของโปรตีน HER2 เป็นผลบวกในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมได้ถึงร้อยละ 83.3 [ความไว (Sensitivity)] สำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มีระดับค่า NPI น้อยกว่าหรือเท่ากับ 3.40 จะมีโอกาสที่ไม่พบการแสดงออกของโปรตีน HER2 ในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมได้ประมาณร้อยละ 26.5 [ความจำเพาะ (Specificity)] ซึ่งการศึกษานี้ยังพบด้วยว่าหากนำค่า NPI ที่มากกว่า 3.40 มาใช้เพื่อคาดการณ์ว่าเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมมีการแสดงออกทาง IHC เป็น HER2-positive นั้นจะมีความแม่นยำ (Accuracy) เพียงร้อยละ 41.79(5) ทั้งนี้ Shivakumar และคณะได้รายงานผลการศึกษาในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมของผู้ป่วยจำนวน 50 รายที่เป็นไปในทางที่สอดคล้องกันว่า การแสดงออกทาง IHC ของโปรตีน HER2 ในเนื้อเยื่อมะเร็งเต้านมไม่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับระดับค่า NPI(6)
เอกสารอ้างอิง
- Green AR, Powe DG, Rakha EA, Soria D, Lemetre C, Nolan CC, et al. Identification of key clinical phenotypes of breast cancer using a reduced panel of protein biomarkers. Br J Cancer 2013 Oct 1;109(7):1886-1894.
- Adly S, Hewedi IH, Mokhtar NM. Clinicopathologic significance of molecular classification of breast cancer: relation to nottingham prognosis index. J Egypt Natl Canc Inst 2010 Dec;22(4):209-215.
- Kurshumliu F, Gashi-Luci L, Kadare S, Alimehmeti M, Gozalan U. Classification of patients with breast cancer according to Nottingham prognostic index highlights significant differences in immunohistochemical marker expression. World J Surg Oncol 2014 Aug 1;12:243-7819-12-243.
- Albergaria A, Ricardo S, Milanezi F, Carneiro V, Amendoeira I, Vieira D, et al. Nottingham Prognostic Index in triple-negative breast cancer: a reliable prognostic tool? BMC Cancer 2011 Jul 15;11:299-2407-11-299.
- Mudduwa L. Pathological parameters predicting HER-2/neu status of breast carcinoma. Journal of Diagnostic Pathology 2011;5(1):13-18.
- Shivakumar S, Shankarling M, Sandhu JK. Expression of human epidermal growth factor receptor 2/neu in carcinoma breast with reference to prognostic index. Int J Sci Stud 2016;4(1):150-155.